พลาสติกชีวภาพ (Bioplastic)

พลาสติกชีวภาพ (Bioplastic) คืออะไร และทำไมธุรกิจต้องให้ความสนใจ

พลาสติกชีวภาพ (Bioplastic) คือพลาสติกที่ผลิตจากวัตถุดิบธรรมชาติ เช่น แป้งข้าวโพด มันสำปะหลัง หรือเซลลูโลสจากพืช แทนการใช้ปิโตรเลียมซึ่งเป็นทรัพยากรไม่หมุนเวียน จุดเด่นของ Bioplastic อยู่ที่สามารถย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ และลดปริมาณก๊าซเรือนกระจกที่เกิดจากการผลิตพลาสติกทั่วไป ปัจจุบัน หลายธุรกิจเริ่มหันมาใช้ Bioplastic เพื่อให้สอดคล้องกับแนวโน้มความยั่งยืน เช่น ร้านกาแฟเลือกแก้วและฝาชีวภาพ ,ร้านอาหารใช้ฟิล์มห่ออาหารย่อยสลายได้, ผู้ผลิตอาหารสำเร็จรูปเลือกฟิล์ม Bioplastic เพื่อบรรจุสินค้า การลงทุนใน Bioplastic ช่วยลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และสร้างความเชื่อมั่นในแบรนด์ 

พลาสติกชีวภาพ (Bioplastic) มีกี่ประเภท

ประเภทของพลาสติกชีวภาพแบ่งออกได้เป็นสองประเภทหลักคือ

1. Biobased Plastics (ทำจากชีวมวล แต่ไม่จำเป็นต้องย่อยสลายได้)

พลาสติกกลุ่มนี้ผลิตจากวัตถุดิบธรรมชาติ เช่น ข้าวโพด มันสำปะหลัง อ้อย หรือของเสียทางการเกษตร แต่โครงสร้างโมเลกุลอาจใกล้เคียงกับพลาสติกทั่วไป ทำให้ยังมีความคงทนและใช้งานได้หลากหลาย เช่น

• Bio-PE (Bio Polyethylene) ใช้อ้อยหรือเอทานอลเป็นวัตถุดิบแทนปิโตรเลียม
• Bio-PET (Bio Polyethylene Terephthalate)  ใช้ทำขวดน้ำ เครื่องดื่ม (เช่น ขวดโค้ก PlantBottle)
• Bio-PA (Bio Polyamide / Nylon)  กลุ่มนี้เป็น Bio แต่ไม่ได้ย่อยสลายได้เองตามธรรมชาติ ต้องใช้ระบบรีไซเคิลเหมือนพลาสติกทั่วไป

2. Biodegradable Plastics (ชีวภาพ + ย่อยสลายได้)

พลาสติกที่สามารถย่อยสลายโดยจุลินทรีย์ภายใต้สภาวะเหมาะสม กลายเป็นน้ำ CO₂ และมวลชีวภาพ

• PLA (Polylactic Acid) ผลิตจากข้าวโพดหรือมันสำปะหลัง ใช้ทำบรรจุภัณฑ์ แก้วน้ำ ช้อนส้อม
• PHA (Polyhydroxyalkanoates)  สร้างจากจุลินทรีย์โดยตรง ย่อยสลายได้ดีทั้งในดินและน้ำทะเล
• PBS (Polybutylene Succinate)  ใช้กับถุง ฟิล์ม เกษตรกรรม
• PBAT (Polybutylene Adipate Terephthalate)  มักผสมกับ PLA หรือ PBS เพื่อเพิ่มความเหนียวและยืดหยุ่น
• Starch-based Plastics ใช้แป้งมันสำปะหลังหรือข้าวโพดเป็นส่วนผสม

ข้อดีและข้อจำกัดของ พลาสติกชีวภาพ (Bioplastic

ข้อดี

• ลดการใช้ทรัพยากรที่ไม่สามารถหมุนเวียนได้ เช่น น้ำมันดิบ
• ลดปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจก (CO₂) หากกระบวนการผลิตมีประสิทธิภาพ
• สามารถย่อยสลายได้เร็วขึ้นในบางสภาพแวดล้อม ลดปัญหาขยะพลาสติก

ข้อจำกัด

• ไม่ใช่ BIO พลาสติกทุกประเภทที่สามารถย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ ต้องมีสภาวะที่เหมาะสม เช่น อุณหภูมิและความชื้นสูง
• การเพาะปลูกพืชเพื่อผลิต BIO พลาสติกอาจส่งผลกระทบต่อพื้นที่การเกษตรและทรัพยากรน้ำ
• การรีไซเคิลพลาสติกชีวภาพยังคงเป็นความท้าทาย เนื่องจากต้องใช้กระบวนการเฉพาะ

ตัวอย่างการใช้งานในชีวิตประจำวัน

1. ถุงช้อปปิ้งย่อยสลายได้ ร้านค้าสามารถใช้พลาสติกชีวภาพแทนถุงพลาสติกธรรมดา ลดปัญหาขยะ
2. แก้วและฝาถ้วยเครื่องดื่มร้อน/เย็น PLA ช่วยให้แก้วใส แข็งแรง และสามารถย่อยสลายได้หลังใช้งาน
3. ฟิล์มห่ออาหาร ใช้ Starch Blends ในการห่อผัก ผลไม้ หรืออาหารสด เพื่อลดการใช้พลาสติกแบบเดิม
4. บรรจุภัณฑ์อาหารสำเร็จรูป สามารถใช้ PHA เพื่อบรรจุอาหารร้อนหรือไขมันสูงโดยไม่เกิดการปนเปื้อน

พลาสติกชีวภาพ (Bioplastic) สามารถย่อยสลายได้จริงหรือไม่

พลาสติกชีวภาพ (Bioplastic)  บางชนิด เช่น PLA จะย่อยสลายได้ก็ต่อเมื่ออยู่ในโรงงานปุ๋ยหมักอุตสาหกรรม (Industrial Composting) ที่มีอุณหภูมิสูง และมีสภาวะที่เอื้อต่อการย่อยสลาย ขณะที่บางประเภทที่ระบุว่าย่อยสลายได้ทางชีวภาพ อาจใช้เวลานานกว่าที่เราคิดหากอยู่ในสภาพแวดล้อมธรรมดา เช่น ดินหรือทะเล

ปัจจัยที่ส่งผลต่อการย่อยสลายของ BIO พลาสติก

• อุณหภูมิ พลาสติกที่ย่อยสลายได้จะต้องการอุณหภูมิสูง (50-60 องศาเซลเซียสขึ้นไป) เพื่อกระตุ้นการย่อยสลายโดยจุลินทรีย์

• ความชื้น สภาพแวดล้อมที่มีความชื้นสูงช่วยเร่งกระบวนการย่อยสลาย

• ชนิดของจุลินทรีย์ การย่อยสลายขึ้นอยู่กับชนิดของแบคทีเรียและจุลินทรีย์ที่มีอยู่ในดินหรือระบบปุ๋ยหมัก

• สภาวะแวดล้อม ในดินแห้งหรือในมหาสมุทร BIO พลาสติกอาจใช้เวลาย่อยสลายนานกว่าที่คาด

พลาสติกชีวภาพกับอุตสาหกรรมสมัยใหม่

หลายธุรกิจเริ่มปรับตัวเพื่อให้สอดคล้องกับแนวโน้มโลก เช่น ร้านกาแฟใช้แก้ว PLA สำหรับเครื่องดื่มเย็น ร้านอาหารจัดชุดห่ออาหารด้วย Bioplastic บริษัทผู้ผลิตอาหารสำเร็จรูปใช้ฟิล์มชีวภาพแทนพลาสติกทั่วไป การลงทุนในวัสดุชีวภาพเหล่านี้ช่วยเพิ่มความยั่งยืน และตอบสนองความต้องการผู้บริโภคที่ใส่ใจสิ่งแวดล้อม

แนวโน้มและอนาคตของพลาสติกชีวภาพ

ตลาดพลาสติกชีวภาพมีแนวโน้มเติบโตอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในกลุ่มอุตสาหกรรมอาหาร เครื่องดื่ม บรรจุภัณฑ์ และสินค้าอุปโภคบริโภคที่ต้องการลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม เทคโนโลยีใหม่ ๆ เช่น การพัฒนาพลาสติกชีวภาพจาก วัสดุเหลือทิ้งทางการเกษตร จะช่วยลดต้นทุนและเพิ่มประสิทธิภาพของวัสดุ นอกจากนี้ การวิจัยด้าน การย่อยสลายอย่างรวดเร็วและความทนทานต่อความร้อน จะช่วยให้พลาสติกชีวภาพใช้งานได้หลากหลายมากขึ้น ธุรกิจที่เริ่มปรับตัวและเลือกใช้พลาสติกชีวภาพตั้งแต่วันนี้ จะมีข้อได้เปรียบในการแข่งขัน และยังสามารถสร้างภาพลักษณ์เชิงบวกต่อผู้บริโภคที่ใส่ใจสิ่งแวดล้อม

สรุปพลาสติกชีวภาพเทคโนโลยีรักษ์โลกที่ตอบโจทย์ธุรกิจสมัยใหม่

พลาสติกชีวภาพเป็นวัสดุที่ช่วยให้ธุรกิจสามารถลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ลดการพึ่งพาน้ำมัน และสร้างภาพลักษณ์ที่ยั่งยืนให้กับแบรนด์ การเลือกใช้วัสดุชีวภาพคุณภาพสูงจาก เอ แอนด์ พี โพลีพลาสติก จำกัด ช่วยให้ธุรกิจมั่นใจได้ว่าได้ทั้งคุณภาพและความยั่งยืน

ไม่ว่าจะเป็น ถ้วย PLA, ฟิล์ม Biodegradable, หรือบรรจุภัณฑ์สำหรับอาหารและสินค้าอุปโภคบริโภค เอ แอนด์ พี โพลีพลาสติก จำกัด พร้อมให้คำปรึกษาและสนับสนุนธุรกิจทุกขนาด ให้ก้าวสู่การใช้วัสดุที่เป็นมิตรต่อโลกอย่างแท้จริง